Ji bo 9 ê Cotmehê, hemû dinya dizane bi esareta Serokatî re rewşa ku niha li îmralî tê jiyankirin. Herkes dizanê bi çi rengî û bi çi awayî bû, divê derbarê de kîjan dewlet tevgeriyabe, ji bo gelê Kurd bêdeng bikê û berxwdana gelê Kurd bifetisînê. Herî zêde şêwazê bikaranîn kîjan bûn; yek Serokatî ji gel qut bike, vê her hêvî dikirin ti dibêqe serokatî wisa fîzîkî ji gel qut bikê deynê cihekî bixe nav çar dîwaran de berxwedaniya gelê Kurd wê bişkê. Lê belê vê yekê hê bêhtir hêrsa gelê Kurd mezintir kir di her alî de. Di Kurdistanê de bi hezar caran serhildan çêbûbûn, isyan çêbibûn qetlîamên pir mezin çêbibûn. Ev hemû bûbûn ezmûna Kurda ku tu carî neyê jibîrkirin
. Kengî gelê Kurd wisa rêxistinbûna xwe ava kir, serê xwe rakir ku xwe bi nasnameya xwe bide naskirin, di welatê xwe de azad bijî hem dewletê dervê hem jî yên ku egementiya xwe li ser cîhanê ferz dikin û dixwazin gel her tim wisa bifetisînin; ev çi di aliyê fîzîkî be çi di aliyê bîrdozî de be û aliyê çandî de be her tim xwestin vê tabloyê ava bikin. Destpêkirina pêvajoya 9‘ê Cotmehê ji eslê xwe de weke biryarekê bû. Vê carê çawa, pêşengiya Kurda ku ji zarokan heya mezinan mirovên ku serokatî nedîtibûn jî tenê bi resmên wî, bi pirtûkên wî baweriya xwe pêk anîbûn. Xwestin herî zêde çi bikin baweriya gelê Kurd di aliyê ideolojik û felsefî de bişkînin. Serokatî bi hebûna xwe û bi paradîgmaya nû dayî avakirin ev komploya Cotmehê û ya heta roja me ya îro vala derxist. Ji nû ve serokatî zayîna sêyemîn bi nav dikê. Hem ji bo paradîgmayeke civakî û exlaqî ji bo gelê Kurdistanê û hem jî ji bo gelê Rojhilata Navîn ev yek hat avakirin. Ev yek jî bi berxwedaniyeke mezin di îmraliyê de çêkir. Gel bi vê yekê bi serokatî re bûyîna yek ev jî da nîşandan ku gel û serokatî ji hevdû nayê qutkirin bi helwesta xwe bi berxwedana xwe.
Dîroka me ya îro de komplo berdewam dike hindek aliyê xwe ve xwe çawa didê nîşandan?
Dîroka me ya îro de komplo xwe bi çi rengî berdewam dike? Mirov vê yekê pir rihet dikare nêzîkatiyê dewletan de bibîne. Mînak nêzîkatiyên hukûmeta AKP ê. Her dibêjin ji bo çareseriyê emê gavan bavêjin lê belê tu gavên bi vî rengî nînin. Mirov vê yekê pir rihet dikarê rexistina DAİŞ ê de bibîne. Wana komkujiyeke mezin li ser Kurdan çekirin ji Rojava heya Şengalê dewam kir ev hemû berdewamiyên hevdû ne. Ev zihniyet ne ji hevdû qut in. Ev yek li her derê li ber çavane. Li Iraq’ê, Rojava, Tirkiye, Îran ê li derveyî vê hezên İsraîlê ne. Evana hêzên Amerîka, Ingîlizan in. Yanî tu caran naxwazin di Rojhilata Navîn de em bêjin; ew cihê xwe yê dîrokbûnê nîne. Xwezaya xwe ya dîrokî ya ku insanetî avakiriye carek din ava bibe. Her dixwazin Rojhilata Navîn di nava pevçûnekê de be. A niha jî vê polîtîkaya xwe li ser Kurda dimeşînin. Eger komplo nebe, destê wan nav rexistina DAİŞ ê nebe, mudaxele newê ser Kurda: Kurd yê xwe birêxistin bikin, xweseriyê xwe ava bikin û bi vê jiyanek komînal ava bikin. Dema ev şêwazê rexistinê bi pratîk bibê wê emperyalîzm nikaribe awaye ku dixwaze asîmîlasyon û qirkirin pêk bîne. Ji ber vê yekê her dixwazin bifetisînin. Hem ser serokatî vê yekê ceribandin dikin hem jî aliyê wê yê fîzîkî çi ye êdî dizanin. Her insanekî Kurd çiqas di vê cîhanê de bimîne wê biçe rêya serokatî bişopîne. Dixwazin vê rastiyê ji holê rakin. Ji ber vê yekê komplo her diyar dibê. Her çiqasî kongreya navnetewî ji bo Kurda ku xwestin netewî pêkbînin lewma her ji bo vê jî mudaxeleyek tê çêkirin. Ev yek jî komployek e. Her êrîşêk li ser gelê Kurd, li ser tevgera azadiyê kîjan cihî be bila bibê; eger mirovek êrîşek ser çêbibe ev berdewamiya komployê ye. Hemû bi hev ve girêdayî ne.
Îro li hemberî vê komployê gelê Kurd sekna xwe bi berxwedaniya xwe dide diyarkirin. Bi helwestê xwe wek xwestina zimanê xwe. Dîsa hembêzkirina rebertî. Di her çar aliye Kurdistanê de ev têdiyarkirin. Ji Ewrupa bigire ji welatê xwe derveyê welatê xwe. Kurdistanê ev çawa hem hembêzkirina rêbertî hem berxwedaniya xwe ya niha de veya vala derdixe. Weke sekin dema tu berê xwe didiyê. Weke sekin mesela aliye bakurê Kurdistanê mînak ji bo perwerdeya zimanê dayikê navenda vedikin. Êdî dewletek desthilatdar naxwazin. Zanin ji bo wan çi pewîste hêdî hêdî hişyarbûyînek çêdibê. Di aliyê civakbûyînê de jî hişyarbûyînek mezin çêdibe. Berê em bêjin jin her tim ya dûyemîn bû, dernekete pêş wisa. Lê belê tu niha li Rojava mêze dikê li jina Kurd mêyze dikê, çekên wan di destên wan de ne, tabûrên xwe ava dikin, xwe bi xwe parastina xwe dikin, xweseriya xwe ava kirine. Her yekê civakê de berpirsiyariya tiştêke din girtiye ser milên xwe. Jiyaneke ku heya niha mînakê wê nehatibe jiyankirin di bin paradîgmaya serokatî de tê avakirin. Bi vê seknê jî komplo tê valaderxistin.
Ûta Mardîn