Em Teslîmê Wê Êşê Nabin
Zinarîn Amûdê
Carna di jiyana mirovan de hin bûyer çêdibin, ku ticar nayên jibîrkirin. Bûyerên wiha ne, ku gotin li cem mirov bidawî dibin û bi şûna gotinan rûyê mirov bi hestên dijwar ên ku xwe di dil de mîna barekê giran bi cih kirine dipeyîvin. Ji wan hestan re tenê navlêkirina ‘êş’ êdî mirov rehet nake. Hesteke birîndar e ku di bin lingên cahilan de tê perçiqandin, hesteke lal e ku êdî peyv têra dengê mirov nake, hestek e ku li hember hemû bêbextiyan îsyan dike û di kulma cîhaneke razayî de jan dide.
Belê, ev dikeve sala çardayan ku gelê Kurd vê hestê dijî. Gelê Kurd ev heste gelek caran zivirand bi ser gotinan, zivirand çalekî, zivirand têkoşîneke bêrawest. Ev hest bi hêviya ku careke din 15’ê Sibateke din dûr ji Rêbertî nejî, tevgeriya. Ev hest bi xwe re gelek derketinên berçav anîbe jî, dîsa jî dilên ku bi evîna mirovê mezin lêdide û bi fikir û ramanên mirovê azad ronak dibe, bi bêrîkirin û hesreteke bişewat debara wan tine ye. Bi vê hestê re bû ku ruhê netewî di gelê Kurd de xwe li derdora Rêbertî kire çember, bi vê hestê re ciwan, jin û zarokên Kurd di hemû qadên têkoşînê de çalek bûn. Bi vê hestê re hezkirin û girêdana bi Rêbertî mezintir bû. Lê dema ku hîna mirovê azad Rêber APO di nava zîndanê de ye, hemû destketiyên heyî di rewşa dîlbûyîna Rêbertî de, ji bo xwe nebes dibîne.
Dilê gelê Kurd hîn jî nikare êşa vê rojê jibîr bike. Wek ku neyarên gelê Kurd hêvî dikirin çênebû. Neyaran wer bawer dikirin ku wê bi dîlgirtina Rêbertî re bikaribin gelê Kurd ji Rêbertî qut bikin û Tevgera Azadiyê ji holê rabikin. Lê gelê Kurd bi têkoşîna xwe ev xeyal vala derxist û da nîşandan ku ti hêz nikare ew ruhê ku bi felsefya Rêber APO vejiya ye, di nava xefikên xwe de birçî bihêlin. Neyar hîn jî nikarin bi hişmendiyên xwe yên kujeriya evînê, evîna gelê Kurd û Rêbertî fêmbikin. Lewma dikevin nava xeyalên vala û erzan û dilê xwe xweş dikin ku wê bikaribin dawî li vê evînê bînin. Jixwe heya ew serwext bibin wê temenê wan bidawî bibe.
Jixwe her rojek ku li ser wê rojê re derbas dibe, rastiya ku Rêbertî hîn di zîndana Îmralî de ye, dema ku gel û tevger bi vê re rûbirû dibe, êşa wê zêdetir dibe û her salvegera komploya 15’ê Sibatê jî êşa wê hîn dijwartir dibe. Êşek e ku pênase nabe, nayê bilêvkirin, nayê parvekirin. An jî yên ku heman êşê dijîn wê çawa bi hevre parve bikin. Ji bo pênasekirina wê jî nakevin nava hewldana dîtina gotinan, ji ber ne êşeke ku tenê bi gotinê razî bibe. Gelê Kurd, Tevgera Azadiyê ji wê rojê heta îro, ev êşa xwe bi gelek cureyên çalekiyan pênase kirine û hîn jî dikin.
Gelê Kurd baş haydar bûye ku komploya 15’ê Sibatê, di şexsê Rêbertî de komployek e li ser çarenûsa azad a gelê Kurd pêk hatiye. Lewma berxwedanî û sekna Rêbertî li ser gelê Kurd jî diteyîse. Çawa ku Rêbertî tevahiya jiyana xwe fedayê têkoşîna gelê Kurd dike, gelê Kurd jî bêdudilî ji bo azadiya Rêbertî ku wek azadiya xwe pênase dike, di her şert û mercî de, bi fedakariyeke mezin û bi berpirsyarî tevdigere. Rêber APO di zîndana Îmralî de li hember polîtîkayên desthilatdaran (ne tenê dewleta Tirk, hemû hêzên ku bi hev re polîtîkayên tinekirinê pêş dixin), bi sebreke mezin û bi hişyariyeke bîrdozî têkoşîn dike, gelê Kurd jî di zîndana ku desthilatdaran di cîhanê de li ser wî ferz dikin, bi piştgîtiya berxwedana Rêbertî, li hember hemû êrîşan serî radike. Her ku rastiya Rêbertî û xweşikbûna kesaayeta wî tê fêmkirin, piştgirî zêdetir dibe û ne tenê gelê Kurd li her derê ji netewên cuda jî îro ji bo azadiya Rêbertî û çareseriya pirsgirêka Kurd, dilsoziya xwe nîşan didin.Rêbertî di tevahiya jiyana xwe de lêgera jiyanek e watedar, evîndar, azad û aştiyane ji xwe re esas girtiye. Ji bo van lêgerên xwe têkoşîneke bêrawest meşandiye û bi xwe re gelê Kurd jî xistiye nava têkoşînê. Gelê Kurd jî îro bi xwe re gelên cîhanê dixîne nav livûtevgerê. Ev têkoşîn bi baweriyeke ku xwe dispêre zanebûna jiyana azad, her diçe xurtir dibe. Hêza Rêbertî ji rêgeza xwenaskirnê tê –jixwe xwenasîn bingeha hemû têgihîştinan e- ev jî bûye sedem ku gel ji xwe haydar bibe û di navbera Rêbertî û gelê Kurd û gelê Kurd bi gelên din re têkîliyekeke diyalektîk a bi vî rengî avabûye. Hêzên dagirker û yên mêtinger her ku vê rastiya xurtbûyî dibînin, êrîşên xwe zêdetir dikin. Lê ev êrîş her wê li pêşberî vê diyalektîkê bin bikeve. Rêbertî, li gel ku ev 14 sal e di şertûmercên zehmet ên girava Îmralî de dîl e û bêtirî sal û nîv e jî di bin tecrîda giran de ye, dîsa jî tiştek ji coş û heyecana xwe ya jiyanê wenda nekiriye. Di hevdîtina ku herî dawî Ehmed Turk û Ayla Akat bi Rêbertî re çêkirin, di çavdirêyên xwe de digotin Rêbertî pir bi biryar û coş bû. Wiha jî diyar dibe ku tecrîda şidandî bi ti awayî biser neketiye û Rêbertî ruxmî şertûmercan giravê jî xwedî moralek e mezin e. Pir eşkere ye ku cîhana Rêbertî ji zû ve ye cîhana madî derbas kiriye. Di nava deryayeke ramanên azad de dijî. Ji ber dewleta Tirk û hêzên komploger nikarin rastiya Rêbertî bi kûranî nas bikin, bi qalibên hişmendiyeke kevneşop a nîjadperest a modernîteya kapîtalîzmê ku têr nake kesayeta azad şîrove bike, wer hêvî dikirin ku wê bikaribin Rêbertî di nava çend salan de teslîm bigrin, an ji rêgezên azad bidin sarkirin. Jixwe hîna jî hinek kes ên ku bi heman hişmendiyê tev digerin, bi cehalet pirs dikin: gelo ev kesayet hêza xwe ji ku digre?
Mirovek ku têkîliya wî ji hawîrdorê hatibe qutkirin, heke mehkumê tenêbûnê hatibekirin -ku ev hukmek e herî zalîmane û giran e- mirovek ku xwedî xwezayeke civakî be, bi çi hêz û baweriyê dikare li beramberî tenêtiyê liberxwe dide, hêza xwe ji çi digre? Ji kesên xwediyê mêjiyê kor in û naxwazin rastiyan bibînin, li gel ku rastî pir eşkere ye, tenê bi bersiveke kurt ku naveroka wê dewlemend e mirov dikare bêje: hêza xwe ji giyana xwe ya azad digre. Hêza xwe ji kesayeta civakbûyî digre. Ji ber civakbûn ne ku tenê mirov di nava komeke qerebalix de bijî ye. Vaye kesên ku ji milyonan re qaşo rêbertiyê dikin, lê ji ber ezezitî û desthilatdariyê ew kor kirine, her roj civakên xwe di nav êşan de difetisînin. Rêber APO bi civakbûna xwe civaka Kurd careke din komî serhev kir. Ma jixwe sedemek ji sedemên pêkhatina komploya 15’ê Sibatê ne ev bû.
Gelêkurd jî yek ji wan gelan e, ku bi salan li hember dagirkerî û mîtingeriya hêzên desthilatdar li berxwe daye, serî rakiriye û hebûna xwe parastiye. Li ser gelê Kurd û Kurdistanê bi salan e şer, komkujî û koçberî ferz dibe. Mîna ku ev cîhan têra çavbirçîtiya ajoyên desthilatdaran nake, her dem dixwazin cîhanê têxin bin destên xwe. Li gel ku cîhaneke fireh e û têra herkesekê dike. Lê çavbirçîtiya desthilatdaran, ev maf nedaye gelê Kurd. Dema gelê Kurd bi rênîşandêriya Rêber APO careke din xwe kom û bi hêz kir, hêzên navnetewî xwestin ku çavkaniya vê hêzê dîsa ji holê rabikin. Jixwe Rêbertiya me bêsebeb roja reş wek ‘roja qirkirinê’ binav nekiriye. Bi komploya 15’ê Sibatê re xwestin ku di kesayeta Rêbertî de hêza gelê Kurd û vîna azad ji holê rabikin. Ev armanca komploya navnetewî, êdî ji hêla gelê Kurd û rayagiştî ve baş tê zanîn.
Dîsa 15’ê Sibatê hat û em îsal bi rêxistinbûna gelê Kurd a hîna xurtir, di rewşekê de ku hêzên serdest neçar mane hêza Rêbertî qebûl bikin, wî wek mûxateb bibînin, Tevgera Azadiyê ji her demê bêtir xwe di xeta Apoyî de zelal kiriye û hêzên demokratîk bi roniya geş a vê têkoşînê dihesin, pêşwazî dikin. Her ku em komloyê pûç dikin û ber bi azadiya Rêber APO û gelê Kurd ve gav diavêjin, em bi minet û rêzdarî hemû şehîdên xwe bibîr tînin û soza xwe ya biserxistina têkoşînê dubare dikin.