Berî vê bi 16 salan bi tesadufekê re hatibû dîtin bihîşta winda… Li gorî dîroknasan b.z. 8 hezarî de li bakurê rojhilatê Rihayê şaristaniyeke bi navê beth eden li vir ango Gobeklîtepe jiyan kiriye. Lêkolînên ku hatiye kirin derdixe holê ku bihûşta Adem û Hewa jê hatine qewitandin, Gobeklîtepe ye. Li gorî Incîl û Tevratê cihê ku tê salixkirin hewşa bihûştê li rojavayê Asûrê, di navbera Firat û Dîcle de û li deştekê de ye. Gobeklîtepe jî li deşta Heranê di nav bera çemê Dîcle û Firatê de ye. Ew jî nişan dide ku cihê destpêkê ji mirovahiyê re dergûşî kiriye Riha ye. Bi navê wê yê kêvn ‘Edesa’.
Edesa bajarê kevnar ê mirovatiyê ku îro kulm bi kulm tê firotin. Axên ku çandinî, kedîkirina heywanan, jiyana neolîtîkê lê destpêkiriye. Warên Îbrahîman ku li hember Nemrûdan serî netewandin. Eyûban ku bi sebra xwe bûn mînak. Rêbertî ku bûye roja Kurdan. Bûyê hêviya bi mîlyonan. Bi lêkolînên herî dawî re jî derketiye holê ku van xakan dergûşiya mirovahiyê kiriye. Riha ku di demê xwe de gelên Ereb, Cihû, Ermenî, Kurd û bawerîyên wek Mûsevî, Îsevî, Mihemedî, Elevî û êzidî bi hevre lê jiyan dijiyan.
Riha navenda rêka hevreşîmê (îpek yolu) ye. Welatê ku zanîngeha destpêkê lê ava bûye.
Piştî komartiyê ku bi akimê tirkbûna spî û fobîya parçebûnê re wek hemu tixubên turkîye li ruha ji qirkirinekî çandî hat jiyan kirin.dêr bûn mizgêft, bi destê nêzanên misliman bi derevê “kî 7 kafiran bi kuje diçe bihiştê” milyonan însan hat qetil kirin .
Piştî derketina pkk ji bo ku çawên ku vedibin ronahî nebînîn û cardin mehkumê taritîyê bibe însanan saxî avitin patozan û vîya bi destê kurdên hevkar dan çêkirin.
Îro li ruhayê ramedanên(yatirim)pir mezin tê çêkirin ew axên adan(verîmlî)tê çandin û berhemên pir mezin tê qezençkirin lê belê gelê wir hin birçî bûnê re, xizantiyê re û tinêbûnê re ru bir u ye. Ji bo debarê xwe çêbikin diçin li adana, behra reş ber destê hinan kar dikin wek rêverê gellê kurd jî balê kişand bi kamyonan diçin paletîyê xelkê dikin .ji berk u bi navê projeya Mezin a Rojhilatanavîn dewlemendîya welêt bi destê AKP sermayadarên yahudî re tê firotin.piraniya gelhê bêkarin.ji berk u cemaata fettullah gulen hemu qadên jiyanê dorpêç kiriye.hemu qadên jiyanê destê cemaatê de ye. Dibistan, nexweşxane, navenda danûstandinan, dezgehên dewletê di bin kontrola wan de ne.
Li beramberî paşverûtiya tê jiyankirin jî bi bizava PKK’ê re zanebûn û ronakbûnek di nav gel de pêşket. Encex bi civandina der dora Roja cihanê re wê ewrên reş ku asîmanê welatê peyxemberan pêçaye belav bibe.
